2018

basisprijs

recensie

De andere kant van surveillance

Maarten Buser

vorige / volgende

In haar essaybundel A Life Lived Remotely (2018) vertelt Siobhan McKeown de mythe van Gyges, een personage uit Plato’s De Staat. Gyges vindt een ring die hem onzichtbaar maakt, waarna hij een koningin verleidt, haar man vermoordt en zelf de koning wordt. McKeown vat de boodschap zo samen: ‘Wanneer menselijke wezens onzichtbaar en anoniem kunnen worden, uit het zicht van anderen, [zullen ze] zich op de vreselijkste manieren misdragen.’ De grondgedachte van surveillance is dat wie weet dat hij bekeken wordt, zich zal gedragen. De mythe van Gyges is daar de andere kant van: wie onzichtbaar is, zal zijn macht misbruiken.

Die mythe blijft spoken tijdens de tentoonstelling Back End van de Gentse kunstenaar Dries Depoorter. Hij verandert bij MU de tentoonstellingsruimte in een weerspiegeling van de hedendaagse informatiemaatschappij. Schermen en projecties tonen Facebookprofielfoto’s van bezoekers, real-timebeelden van het verkeer in steden en personen die geregistreerd worden door lageresolutiecamera’s. Al die beelden trekken voorbij en wisselen elkaar soms binnen een paar seconden af. Je maakt er geen deel van uit, noch kun je ingrijpen. Je bent slechts toeschouwer. Het voelt als een middagje YouTube kijken of als een bewaker zijn die een verzameling monitoren in de gaten moet houden.

winnaars
De andere kant van surveillance